عفونت ادراری به معنی عفونت یکی از بخش‌های دستگاه ادراری می‌باشد و می‌تواند کلیه‌ها، مجاری ادراری و یا مثانه را درگیر کند. هنگامی که عفونت، دستگاه ادراری تحتانی را مبتلا می‌کند سیستیت ساده (عفونت مثانه) نامیده میشود و هنگامی که بر دستگاه ادراری فوقانی تأثیر می‌گذارد به آن پیلونفریت (عفونت کلیه) گفته میشود. این بیماری در میان افراد مختلف از جمله کودکان، کهنسالان و بیماران مبتلا به دیابت بسیار رایج است. زنان نیز به دلیل ساختار دستگاه ادراری‌شان بیشتر از مردان به آن مبتلا می‌شوند و حتی ممکن است بیشتر از یکبار عفونت را تجربه کنند. این نوع عفونت با مصرف آنتی‌بیوتیک زیر نظر پزشک از بین رفته اما اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند.
علت عفونت ادراری چیست؟
عامل اصلی عفونت باکتری اشرشیا کلی می‌باشد، هرچند ندرتاً باکتری‌های دیگر، ویروسها یا قارچ‌ها نیز ممکن است موجب این بیماری گردند. ساختار دستگاه ادراری به گونه‌ای می باشد که معمولاً از ورود باکتری‌های مهاجم جلوگیری می‌نماید، اما گاها باکتری‌ها از سد دفاعی گذشته و از طریق مجرای ادراری وارد می‌شوند و پس از آن به سمت مثانه حرکت می‌کنند. در این بین، عواملی هم وجود دارند که ورود باکتری‌ها را آسان‌تر می‌کنند. به عنوان مثال استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری توسط بانوان، احتمال عفونت ادراری را بالا می‌برد.
نگه داشتن ادرار در طولانی مدت، سوندهای ادراری، فعالیت جنسی، سنگ کلیه، پروستات بزرگ‌شده، اختلالات و غیرعادی بودن دستگاه ادراری و همچنین ضعف در سیستم ایمنی بدن از دیگر عواملی هستند که خطر ابتلا به را افزایش می‌دهند.
چرا عفونت ادراری در زنان بیشتر است؟
به علت ساختار دستگاه تناسلی زنان و کوتاه بودن مجرای ادرار آنها عفونت ادراری در زنان شایع‌تر از مردان می‌باشد. از دیگر دلایل آن در بانوان نزدیک بودن مقعد و خروجی ادرار می باشد. خیلی از زنان ممکن است چندین بار به این عفونت مبتلا شوند. زنان یائسه به دلیل این که استروژن بدنشان کم‌تر است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری بوده یا شدت علائم در آنها بیشتر خواهد بود.
علائم عفونت ادراری
تکرر ادرار یا احساس اضطرار از نشانه‌های رایج عفونت ادراری می باشد. علائم مربوط به پیلونفریت عبارتند از تب و درد پهلو به همراه علائم مربوط به عفونت دستگاه ادراری تحتانی، اما گاهی این بیماری بدون این که علامتی داشته باشد افراد را درگیر می‌کند، در نتیجه آزمایش دوره‌ای ادرار راه موثری برای تشخیص این بیماری است. از دیگر علائم این عفونت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سوزش هنگام دفع ادرار
- درد لگن در خانم‌ها
- درد مقعد در آقایان
- کاهش حجم ادرار
- بوی بد ادرار
- تغییر رنگ ادرار ( صورتی یا قهوه‌ای شدن آن)
- مشاهده لکه‌های خون در ادرار
باید توجه کنید که پس از مشاهده این علائم هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
عوارض
در صورتی که این عفونت را درست و به موقع درمان کنیم خطر جدی وجود نخواهد داشت اما اگر این بیماری درمان نشود می‌تواند به عفونتی عود کننده تبدیل شود و هر چند وقت یکبار دوباره فرد را درگیر کند. زنانی که زیاد به این بیماری دچار می‌شوند باید برای مدتی تحت نظر پزشک باشند و دوره درمان عفونت ادراری خود را کامل کنند. عدم درمان این بیماری در کودکان خطرناک‌تر است و به کلیه‌هایشان به شدت آسیب می‌زند.
تشخیص عفونت ادراری
در برخی موارد پزشک می‌توان تنها بر اساس علائم نسبت به تشخیص و درمان اقدام نماید و نیازی به تأیید بیشتر از طریق آزمون‌های آزمایشگاهی نیست. اما در اغلب موارد ممکن است جهت تشخیص نیاز به آزمایش‌های آنالیز ادرار (U/A) و کشت ادرار (U/C) جهت شناسایی عامل عفونت باشد. پس از آزمایش کشت ادرار در صورت مثبت شدن، آزمایش حساسیت آنتی‌بیوتیکی نیز انجام میشود. و از این حیث در انتخاب درمان آنتی‌بیوتیکی مفید است.
خوانندگان این مطلب در آزمایشگاه دکتر حیدری شهریار می توانند این آزمایشات را انجام دهند و از تخفیف سایت ما برخوردار شوند.
درمان
جهت درمان این عفونت از آنتی‌بیوتیک استفاده میشود. پزشک با توجه به باکتری‌های موجود در ادرار و سابقه بیماری، نوع آنتی‌بیوتیک و مدت مصرف آن را مشخص می‌کند. اگر بیمار هنگام تخلیه ادرار سوزش و درد داشته باشد می‌تواند با توصیه پزشک از داروهای مسکن استفاده کند.
معمولا چند روز بعد از شروع درمان نشانه‌های بیماری از بین می‌رود، در این مواقع نباید به طور خودسرانه مصرف داروها را قطع کرد. برای درمان کامل عفونت باید تا چند هفته بعد و طبق تجویز پزشک داروها را مصرف نمود.
در مواقعی که عفونت خیلی شدید باشد ممکن است بیمار به آنتی بیوتیک‌های تزریقی یا بستری در بیمارستان نیاز پیدا کند.
